Pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania jest obecnie jedynym profesjonalnym pracownikiem medycznym na terenie szkoły.
Profilaktyczna opieka zdrowotna to podejmowanie działań, których celem jest zapobieganie powstawaniu chorób poprzez eliminację przyczyny lub minimalizację czynnika szkodliwego. W tym pojęciu mieści się m.in. prowadzenie edukacji, naukę umiejętności, wykonywanie diagnostyki, badań kontrolnych, szczepień czy też zabiegów przeciwdziałających rozwojowi stanów chorobowych (źródło: Wojciech Stefan Zgliczyński, Studia BAS Nr 2(38) 2014, s. 7–40 www.bas.sejm.gov.pl).
Podstawą wykonywanych świadczeń są:
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz. U. Nr 139, poz. 1133).
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej – na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. O świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – (Dz. U. Z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. Zm.) Załącznik nr 4: Wykaz świadczeń gwarantowanych pielęgniarki lub higienistki szkolnej udzielanych w środowisku nauczania i wychowania oraz warunki ich realizacji.
- Pielęgniarka lub higienistka szkolna planuje i realizuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad świadczeniobiorcami terenie szkoły lub w placówce, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).
- Zarządzenie nr 72/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z 3 listopada 2009 r. z późn. zm. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna.
Świadczenia pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania (szkolnej) obejmują:
- Wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych, zgodnie z warunkami określonymi.
- Kierowanie postępowaniem poprzesiewowym oraz sprawowanie opieki nad uczniami z dodatnimi wynikami testów.
- Czynne poradnictwo dla uczniów z problemami zdrowotnymi.
- Sprawowanie opieki nad uczniami z chorobami przewlekłymi i niepełnosprawnością, w tym realizacja świadczeń pielęgniarskich oraz wyłącznie na podstawie zlecenia lekarskiego i w porozumieniu z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, na którego liście świadczeniobiorców znajduje się uczeń, zabiegów i procedur leczniczych koniecznych do wykonania u ucznia w trakcie pobytu w szkole.
- Udzielanie pomocy przedlekarskiej w przypadku nagłych zachorowań, urazów i zatruć.
- Doradztwo dla dyrektora szkoły w sprawie warunków bezpieczeństwa uczniów, organizacji posiłków i warunków sanitarnych w szkole.
- Edukacja w zakresie zdrowia jamy ustnej.
- Prowadzenie u uczniów szkół podstawowych (klasy I–VI) znajdujących się na obszarach, gdzie poziom fluorków w wodzie pitnej nie przekracza wartości 1 mg/l, grupowej profilaktyki fluorkowej metodą nadzorowanego szczotkowania zębów preparatami fluorkowymi 6 razy w roku, w odstępach, co 6 tygodni.
- Udział w planowaniu, realizacji i ocenie edukacji zdrowotnej.
Pielęgniarki szkolne sprawujące profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami będą w razie konieczności współpracować z:
- Lekarzem, pielęgniarką i położną podstawowej opieki zdrowotnej sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniem.
- Lekarzem dentystą sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniem.
- Dyrektorem i Radą Pedagogiczną Szkoły oraz pracownikami administracyjnymi i pomocniczymi Szkoły.
- Rodzicami, opiekunami prawnymi.
- Organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz dzieci i młodzieży.
- Jednostkami samorządu terytorialnego.